कोच  समुदाय केतेखान प्राकृतिक ?

November 11, 2020 मा प्रकाशित

Advertisement

भरत राजवंशी  /
नेपालेर सुदुर पुर्वि-देखिनेर समथल भूभागत सदियौसे बसोवास करिते आसुआर भूमिपुत्र-मूलवासि कहे चिन्बार कोच जाति समुदाय हये। कोच जाति समुदाय नेपालत झापा, मोरङ आर सुनसरी जिल्लात मात्र थायि रुपत बसोबास करिते आसिचे। इड जाति समुदाय ललुवार जाति समुदायरर लाखा नाहये। इड जाति समुदायेर आपनारे किसिमेर मातृभाषा छे, संस्कार छे आर धर्म भि छे। ओइताने इड जाति समुदायेर आप्नारे भिन पहिचान आर अस्तित्व छे। कोच जाति भित्रत राजवंशि, गेनगाई, ताजपुरिया लगायतेर आरह आरह बिभिन्न जाति समुदायला परेचे। इला जाति आपनार ठाई छरिये पलायन हवार जाति ना हये। आल्हा कोचिला भूमित बिभिन्न जातजातिला ललुआरलार लाखा घुमफिर करिते बहुतला ठाइसे आसिये बसोबास करिते आसुआर कारनत हामार भाषा आर संस्कृति ढुलमुलत परिगिछे। सेइ देखासिकि कारनत हामा आपनार संस्कार आर संस्कृतिला दिनदिन छरिते जाछि आर दसराझनार संस्कारला घरत ढुकाते आसिचि।
आजि मौखिक रुपत किछु समाजेर अभियन्ताला आपनाक हामार धर्म “प्रकृति धर्म” हये कहते आसिचे। लेकिन किछु किछु सत्य हये ना कि जेनङ लागेचे कियाए कि जेतेला पोल पावनि आसेचे हामा भि पुजा अर्चना करेचि करेचि। जेनङ कि इखान धर्तित रहाल प्राकृतिक चिजलाक सम्झिये हामा पुजा करेचि।
उदाहरनेर बादे :- ग्राम पुजा, घाटोसरि (लदिर घाटत पुजा), ठाकुर ब्रम्हाणि पुजा आदि। तब इला पुजिते हामा प्रकृति धर्मि हये कहे प्रमाणित करुआ पाम ना नि? कहे प्रश्न चिन्ह आसेचे। कियाएकि जव १४औ सताब्दित कोच महाराजा बिश्वसिँह आपनाक हिन्दु बर्णाश्रम व्यवस्थात आनुआर बादे बनारससे ब्राम्हणलाक राजदरबारत डाकाये आनिये मिष्ठान्न भोजन सहित स्वर्ण आर चानि मुद्रा दान करिये हिन्दुत्व ग्रहण करिल तारबाद ठाईठाइत मठ-मन्दिरलार निर्माण होल। हिन्दु सनातन धर्मत आस्थावान देविदेवतालार विराट विराट रुप दिये मन्दिर निर्माण होल। पुजा आराधाना अर्चना करुआ धरिल। हाल आसामेर माँ कामाख्या देवि मन्दिर कोच राजारे निर्माणाधिन मन्दिर हये। धरान चतरार दन्तकालि मन्दिर कोच राजा नृंसिङ्गनारायनेर देन हये। भारतेर आसामसे नेपालेर सुनसरि जिल्लातक बहुतला शक्तिपिठेर निर्माण होल आर जनइ भि लागुआर चलन चलिल। आल्हा कोच जाति समुदायेर घरेर भित्रत ठाकुर ब्रम्हाणि अलावा हनुमान, कालि आर मातार मन्दिर बेनाये पुज्बार चलन छे।

बेहाबालनत आल्हा दुल्हा-कइनार स्वयंबर करेचे, मरामृत्युत कान्ठा बाबन आनिये श्राद देछे, बाप-माअँ मृत्यु हबार बाद अस्तु भासुआ गया सिनान आर श्राद करुवा जाछे, घरत सुखशान्तिर बादे होमजप आर सत्यनारायण पुजा लागाचे, अस्टबर (एकनाम), राजधारि (लंका गाउन), ददि काद आरह कुनह भि शुभ काम करुआ परिले पान्जि देखिये भगवानेर नामे पुजा अर्चना हचे। आजि घरेर देविदेवताला संगे बाहिरि धाम दर्शन करुआ जाछि। कियाए? कियाएकि हामा हिन्दु धर्मेडक ग्रहण करिलिछि। जदि प्रकृति धर्म हामार चिरकालेर होलेतन आजि सघाये चारधाम, मठ-मन्दिर आर शक्तिपिठत जाये कियाए हात फैलाये बेराल गेल होले? कियाए ब्राम्हणलाक दान करिल होले? कियाए मठ-मन्दिर आर पुराणलात कथा सुन्बा गेल हले? आजि शक्तिपिठत जाये बहुतझन आपना आपनि समस्याला लिये जाछे, मान्ति करेचे, केतेलाझन सफल हचे, केतेला निहचे फिर भि माथा टेकेचे। कियाए? आजि नवदुर्गा पुजा करेचे, एकादसि ब्रत करेचे, सन्तोषि पुजा करेचे, कात्तिक स्नान करेचे आदि इत्यादि कियाए करेचे? कि इला चिज प्रकृति धर्मेर छत्रछायात पर्चेते? शायदे। इसिलिये कहचि हामा कुन धर्मेर अनुयायि हयि? बुझ्बार जरुरि सघाके छे।

इखान लेखसे काहाक ठेस लागुआ सकेचे फिर भि यथार्थ काथाला लेखिले कुनह जदि समुदायडक फाइदा हबे ते लेखुआर जरुरि छे। ओइताने आव विचार करि हामा कुन धर्मेर लोक? धर्मर कारनसे हामा आपनार पहिचान आर अस्तित्व नाहारायि।

 

 

प्रतिक्रिया दिनुहोस

आफ्नो प्रतिक्रिया दिनुहोस!
आफ्नो पुरा नाम लेख्नुहोस